Kleur bekennen

Na dik 4 maanden Nairobi-Kenia en als moeder van twee prachtige jongens die in dit land geboren zijn, kom ik terug op een opdracht die ik mezelf gegeven had. Ik wilde graag wat ´Keniaanser' worden. Dit idee komt voort uit de gedachte dat ik onze zonen alleen zo het beste van beide culturen kan meegeven. Maar dagelijks verwonder ik me over de Keniaanse cultuur; soms positief, soms negatief. In ieder geval maakt het, dat ik me de meeste tijd blank voel …

Onlangs bezocht ik met een Pastoor een sloppenwijk. Hij vertelde dat hij zich vooral richtte op het armste deel van het dorp. Dat bleek de linker helft van het dorp te zijn; mensen zonder educatie, baan, geld en status. Zij zijn iedere dag bezig met overleven. Uit pure wanhoop zijn sommigen van hen gedwongen de criminaliteit of prostitutie ingegaan. Soms komt het, om die reden voor, dat moeder (30 jaar) en dochter (15 jaar) tegelijkertijd zwanger zijn. Maar toen ik naar de rechts keek zag het er, in mijn ogen, net zo arm uit.

Of het geval van Mary, een bloedmooie, ranke, slanke Keniaanse schone van 19 jaar. Zo jong en al een hele tijd in een gevangenis doorgebracht. Alleen maar omdat ze weigerde op de avances van een politieman in te gaan. Het leven in de gevangenis is zwaar voor haar geweest. En nu ze uit de bak is, blijft haar gevangenisverleden haar achtervolgen; het (bijna) onmogelijk om een baan te vinden en een goede man te trouwen.

Dit geldt overigens voor ongeveer de helft van de mensen in de gevangenis. Zij zitten onschuldig vast. Uit angst voor of na een flinke aframmeling van de politie, bekennen ze schuld. Aangekomen in de cel zitten ze met 100 mensen in een ruimte die eigenlijk geschikt is voor 10 mensen. Om er zo snel mogelijk uit te kunnen, bekennen ze nog eens schuld. Dan blijken er allerlei zaken aan de hand te zijn met het juridisch apparaat (hervormingen, rechters die zelf ‘onderzocht’ worden etc). Als ‘de boef’ dan na 2 jaar eindelijk voor de rechter mag verschijnen, komt aan het licht dat hij onschuldig is. Je hoeft hier echt niet te rekenen op een ‘schadevergoeding’ van de staat. Nee, je bent je baan kwijt of je bedrijf is failliet. Je vrouw, kinderen en dorpsgenoten willen niets meer met je van doen hebben.

Als het gaat om opvoeding van kinderen en familie, zijn de verschillen ook groot. De families zijn hier allemaal ‘extended’ (dat wil zoveel zeggen als dat een dorp en zelfs daarbuiten familie van je is. Als je een baan hebt, ben je zowat verplicht om ze allemaal te onderhouden). En kinderen zijn van iedereen. Dus als je vindt dat een kind van een ander zich misdraagt, mag je die ‘opvoeden’ zonder overleg met de ouders. Zo vroeg onze Guardian laatst in de rechtbank of ik andere ouders een standje kon geven over de opvoeding van hun kind. Ik heb haar geprobeerd uit te leggen dat dat in Nederland NOT DONE is…

Door het nieuws in de kranten wordt de kloof tussen Kenia en Nederland er ook niet kleiner op; wat is dit toch een groot land en wat gebeurt er toch veel. Of het nu gaat over de vorderingen op de visie van Kenya 2030, om de afslachting van 42 agenten die de daders van een grote veediefstal probeerden te traceren, om de verkiezingsstrijd of de verhalen van de burgers over armoede, educatie, HIV Aids, droogte etc.

Ik leef in zo'n andere wereld: ik heb gestudeerd, ik ben getrouwd met een heerlijke man, we hebben twee geweldige kinderen, ik heb een succesvolle onderneming, we wonen zelfs in een kasteel, ik voel me vrij en ik heb zoveel keuzemogelijkheden dat ik er soms dol van word. Door de ogen van de gemiddelde Keniaan gezien, heeft alleen een blanke zoveel geluk & rijkdom. Vanwege al deze ervaringen moet ik kleur bekennen, hoe hard ik ook mijn best doe om een beetje bruin bij te kleuren…