Verkiezingsstrijd

Met nog minder dan 1 week te gaan, maken de Kenianen zich op voor de verkiezingen op 4 maart as. De wereld volgt dat aandachtig, evenals Frank en ik zelf. Al weken staan de kranten bol van politiek en speculeren zowel Kenianen als Expats of de onlusten, die plaatsvonden na de verkiezingen van 2007, zich zullen herhalen. Spannend en interessant, maar soms ook onbegrijpelijk voor mij. Ik probeer je, vanuit mijn optiek, uit te leggen wat er allemaal speelt op dit moment…

Twee verkiezingsrondes
Volgende week maandag mogen Kenianen gaan stemmen. Dat gaat heel anders dan in Nederland; hier stemmen mensen voor hun stam. Met andere woorden; de grootste stam krijgt het meeste aantal stemmen en zo komt het dat de President tot nu toe nog altijd een Kikuyu is geweest. Ander gevolg; over politieke programma’s hoor je zelden iemand praten. Doet er ook niet toe. Het gaat erom dat je jouw stam naar de overwinning helpt, zo niet dan heb je een persoonlijke nederlaag geleden. De partij met 50% of meer stemmen levert de President. De verwachting voor 4 maart is dat geen van de kandidaten de meerderheid zal gaan behalen. Dus staat er een 2e ronde gepland op 11 april as, waar Kenianen mogen stemmen op de twee partijen die de meeste stemmen hebben opgehaald op 4 maart.

Ruto & Uhuru in opspraak
De twee grootste partijen hebben allianties gesloten. Een alliantie is die van presidentskandidaat Raila; de andere presidentskandidaten Ruto/ Uhuru Kenyatta. Vooral het laatst genoemde duo is in opspraak omdat ze voor moeten komen bij
het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. Zelf zijn ze er stellig van overtuigd dat hun zaak met het ICC niet in de weg zal lopen met hun kandidaatstelling of zelfs als ze President van Kenia zijn. Ze zijn pas schuldig als het ook daadwerkelijk bewezen is, vinden ze.

Verbazing alom
De 2e ronde staat gepland op 11 april, evenals het voorkomen van Ruto / Uhuru in Den Haag. Nog verbazingwekkender is de reële kans zij deze verkiezingen gaat winnen. Dat zou dramatisch zijn omdat bedrijven en investeerders zich dan waarschijnlijk zullen gaan terugtrekken uit Kenia. Die willen niet ondernemen in een crimineel nest. Sommige Kenianen beweren zelfs dat deze uitslag hun land 50 jaar zal terugzetten in (economische) ontwikkeling.

Vurig debat
Sinds deze aankomende verkiezingen zijn er televisiedebatten, een belangrijke primeur voor de democratische staat. De Kenianen die ik erover spreek, waren positief verrast over het eerste debat ongeveer 2 weken geleden. Het ging er beleefd aan toe, geen opruiende uitspraken en na afloop schudden ‘aartsrivalen’ elkaar de handen of gaven ze elkaar zelfs een stevige omhelzing. Een duidelijk signaal van politici; ‘als wij vrienden kunnen zijn, kan het volk dat ook’. Gisteravond, 25 februari, was er opnieuw een debat. Vrij pittig. De 8 presidentskandidaten pakten elkaar flink aan op het gebied van corruptie, landje-pik en de grote verschillen tussen arm & rijk in Kenia.

Impact van het debat
Naar aanleiding van dit debat, heb ik een paar Keniaanse bekenden gevraagd naar hun indrukken; de een zegt dat haar voorkeurskandidaat weliswaar niet goed uit de verf kwam in het debat, maar dat ze toch op hem gaat stemmen. De ander is heel content met dit debat omdat direct helder werd welke kandidaten wel heel veel in de verdediging moesten (zoals de mooie opmerking; ‘Ja hoor, JIJ bent de onschuldige ontvanger. Je kunt er ook niets aan doen dat je vader alles bij elkaar geroofd heeft.’). Weer een ander weet nu helemaal niet meer op wie ze moet gaan stemmen en bidt voor ‘guidance’. Weer een ander zegt het heel politiek correct ‘De vragen werden wat ‘onduidelijk’ gesteld waardoor het moeilijk was om een helder antwoord te formuleren.’ Dat gold voornamelijk voor de kandidaten uit politieke families kwamen of in de regering hadden gezeten. En weer anderen zeggen dat ze voor de enige vrouw Karua of de charmante (maar relatief onbekende) Peter Kenneth gaan kiezen (dat zou dan een ‘verloren stem’ zijn, want deze 2 kandidaten gaan sowieso niet winnen).

Ontspannen sfeer
Ondanks het pittige debat, is het hier nog tamelijk ontspannen. Ik weet wel dat de vlam om het minste of geringste in de pan kan vliegen. Er is wel de nodige onrust onder de ‘buitenlanders’. Iedereen houdt rekening houdt met escalatie. Zo vliegen heel wat Expats deze week het land uit; krijgen medewerkers opdracht om hun huis in te richten zodat er ondergedoken kan worden; praten mensen over vluchtroutes en/of bescherming van eigendommen; wordt de telefoonkring getest voor het geval van nood of nood oefeningen uitgevoerd in de shopping mall en bereidt de Nederlandse Ambassade zich voor op evacuatie van Nederlanders met als verzamelpunt de Nederlandse School….

De Kenianen zelf
Met iedere rustige dag, neemt het vertrouwen van de Kenianen toe op een vredige verkiezing. Ze bidden er in ieder geval iedere dag voor. Vandaag had ik Father Philip uit Eldoret aan de telefoon. Hij was zo blij en opgewekt. De plaats Eldoret maakt namelijk deel uit van Rift Valley, in het verleden één grote haard voor onlusten. Echter, het was er nu zo rustig. Dit had hij nog nooit meegemaakt. Aan de andere kant meldde onze Kristine (schoonmaakster) dat ze dit weekend haar moeder en dochter naar ruraal gebied had gebracht uit voorzorg op eventuele ongeregeldheden.

Vooralsnog gaan we ervan uit dat wij op 4 maart voet aan Nederlandse bodem zetten, dus wij gaan de verkiezingen zelf niet meemaken in Kenia. Toch zal ik in gedachte bij alle Kenianen zijn. Want wat hangt er veel van af voor ze.